Het zien en ruiken van voedsel zet onder normale omstandigheden de speekselklieren aan tot productie. Tijdens het eten wordt deze productie verder gestimuleerd door het kauwen zelf. Het voedsel wordt vermengd met speeksel waardoor het spijsverteringsproces op gang gebracht wordt. Natuurlijk zorgt het speeksel er ook voor dat we ons voedsel makkelijk kunnen doorslikken. Achtergebleven voedselresten worden door het speeksel weggespoeld en de zuurgraad in de mond wordt zo snel mogelijk na eten en drinken weer hersteld.

Naast de functie die speeksel heeft bij het eten vervult het ook een belangrijke rol bij het spreken. Het speeksel zorgt dat de tong soepel kan bewegen en dat de lippen over de tanden kunnen glijden.
 

Wat is droge mond?

Het speeksel in onze mond is afkomstig uit een aantal grote speekselklieren. Het heeft een aantal belangrijke functies, welke hieronder beschreven zullen worden. Indien de speekselklieren te weinig of geen speeksel meer produceren, leidt dat tot droge mond klachten.
 

Wat is speeksel?

Speeksel is een heldere, enigszins slijmerige vloeistof die hoofdzakelijk uit water bestaat en bovendien enzymen, eiwitten en elektrolyten bevat. Normaal wordt er per dag gemiddeld 500-600 ml speeksel geproduceerd.
 

Wat is de functie van speeksel?

Speeksel bestaat uit een groot aantal stoffen die een belangrijke functie hebben:

• Bescherming tegen uitdroging en beschadiging
• Bescherming van het gebit tegen inwerking van zuren
• Antibacteriële bescherming tegen infecties
• Het op gang brengen van de spijsvertering
• Het vrijmaken van geur- en smaakstoffen uit ons voedsel

Wat gebeurt er bij te weinig speeksel?

Indien de speekselklieren te weinig of geen speeksel meer produceren heeft dat direct schadelijke gevolgen voor het tandvlees en het gebit, maar ook voor het dagelijks functioneren en zelfs de sociale contacten. 
 

Waardoor ontstaat droge mond?

De meest voorkomende oorzaak van een droge mond is het gebruik van geneesmiddelen. De toename van het aantal mensen met een droge mond is dan ook veelal te wijten aan de toename in gebruik van medicijnen. Indien u medicijnen gebruikt kunt u in de bijsluiter lezen of deze middelen 'Droge mond' kunnen veroorzaken.

Andere oorzaken van een droge mond zijn:

• Syndroom van Sjögren
• Ziekte van Parkinson
• Reuma
• Bestraling in het hoofd-hals gebied
• Nierlijden en hemodialyse
• Hoge bloeddruk
• Astma
• Chemotherapie
• Diabetes
• Uitdroging
• Hersenbloeding
• Stress en depressie
• Systemische lupus erythematodes
• Beenmergtransplantatie
• Schildklieraandoening
• HIV en AIDS
• Hormonale stoornissen (o.a. menopauze)
• Mondademhaling
• Overmatig alcoholgebruik/koffie

Wat te doen bij droge mond klachten?

Om de gevolgen van een droge mond tegen te gaan helpen eenvoudige leefregels om het ongemak te beperken.

Om schade aan het gebit zoveel mogelijk te beperken is het advies:

• Suiker en zoetwaren minimaal te gebruiken. Omdat de natuurlijke reiniging van speeksel bij xerostomie ontbreekt, leidt het gebruik van zoetigheid eerder tot het ontstaan van gaatjes (cariës). Daarnaast krijgt u van zoetigheid meer dorst.
• Het gebruik van koolzuurhoudende dranken te verminderen of liever nog te vermijden. Dit geldt ook voor light frisdranken. Alle koolzuurhoudende frisdranken kunnen gaatjes en erosie van het glazuur veroorzaken. Wees ook matig met het gebruik van vruchtensappen, zoals sinaasappel-, grapefruit- en appelsap. Drink vooral veel water!
• Het gebruik van vitamine KAUWtabletten te beperken tot éénmaal per dag.

Voor het dagelijks onderhoud van het gebit verdient het aanbeveling:

• Minstens tweemaal per dag te poetsen met niet-schurende en niet-schuimende tandpasta.
• Een zachte tandenborstel te gebruiken
• Regelmatig de mond te spoelen met mondspoelmiddel ZONDER alcohol, er zijn ook mondspoelmiddelen op de markt om de mond te 'bevochtigen', het nut van deze is (nog) niet wetenschappelijk bewezen.
• Mondbevochtigingsgel te gebruiken. Bij geringe klachten voor elke maaltijd en 's avonds voor het slapen gaan aanbrengen. Bij ernstige klachten kan de gel naar behoefte worden aangebracht
• Dagelijks flossen, tandenstokers of interdentale borstels gebruiken
• Halfjaarlijkse controle bij de tandarts