ORTHODONTIE : Frequent gestelde vragen (F.A.Q.)
Wat gebeurt er tijdens de eerste consultaties?
- Dossier samenstellen met je gegevens
- Onderzoek naar je algemene gezondheidstoestand (vaak zal hiervoor gevraagd worden om een formulier in te vullen)
- Uitzoeken wat de motivatie, de vraag van de patiënt en zijn ouders en/of begeleiders is
- Kijken naar je profiel en de stand van je boven- en onderkaak in je gelaat
- Kijken in je mond en de stand van de tanden alsook de tong- en de lipfuncties onderzoeken
De eerste consultatie moet de orthodontist toelaten te bepalen of bijkomend onderzoek nodig is. Daarna wordt bepaald of er al dan niet een behandeling nodig is, welk type en wanneer die gestart kan worden.
Moet een gebit helemaal gewisseld zijn om te starten met een beugel / blokjes?
Nee, niet noodzakelijk. Liever zien we patiënten voordat alles gewisseld is. Bij veel correcties is de groei van groot belang. Als een gebit gewisseld is, zal de groei ook grotendeels achter de rug zijn. We kunnen de mogelijkheden die de groei biedt bijgevolg niet meer volledig benutten. Een eerste orthodontische screening gebeurt daarom best op een jongere leeftijd (= rond 8-9 jaar oud).
Wat zijn de voordelen van orthodontie?
- Het bekomen van een mooie lach
- Het versterken van je zelfvertrouwen (verzorgde mond = eerste zicht)
- Optimaal functioneren van je kauwfunctie (door gecorrigeerde beet)
- Bevorderen van je mondhygiëne (door verbeterde stand van de tanden)
- Betere kauwkrachtverdeling, waardoor je minder (ongelijkmatige) slijtage hebt van je gebit
Via orthodontie, als eerste behandeling, is het ook mogelijk een optimale situatie te creëren voor de tandarts om meer ideale esthetische correcties aan te brengen d.m.v. bleachings, facings, kronen, bruggen en/of implantaten.
Waarom is een behandeling nodig?
De belangrijkste redenen voor een orthodontische behandeling is het versterken van de mondgezondheid en het optimaliseren van de kauwfunctie. Wanneer tanden door elkaar staan wordt het nagenoeg onmogelijk om perfect te poetsen. Er komt gemakkelijk tandbederf en tandvleesontstekingen. Dit kan resulteren in parodontale problemen op volwassen leeftijd en in ernstige gevallen lijden tot vroegtijdig verlies van tanden. Soms kunnen afwijkingen in de tandstand of kaken goed functioneren belemmeren bij spreken of kauwen en zo de algemene gezondheid aantasten. Bovenste en onderste tanden die in een ongunstige positie staan tegenover elkaar kunnen abnormale slijtage van de tanden veroorzaken.
Een foutieve stand van de tanden kan het gezicht ontsieren : het verbeteren van je voorkomen verbetert vanzelfsprekend ook je zelfvertrouwen.
Hoe lang duurt een orthodontische behandeling?
Moeilijk om precies te beantwoorden. Het hangt voornamelijk af van de ernst van het probleem en complicerende factoren.
De duur en ook het resultaat zijn afhankelijk van vele factoren zoals:
- Het tijdstip van aanvang van de behandeling
- De groei
- Het aanpassingsvermogen
- Medewerking van de patiënt
Andere factoren zoals de biologische reactie van het gebit, de kaken en de mondspieren zijn ook soms moeilijk in te schatten. Elke patiënt reageert anders op de behandeling. Een orthodontische behandeling duurt over het algemeen al snel 2 tot 2,5 jaar. Mits stipte medewerking van de patiënt (inzake mondhygiëne, dragen en onderhoud van uitneembare apparatuur, afspraken) kan de orthodontist de totale duur van de behandeling vrij goed inschatten.
Wat kost een orthodontische behandeling?
De kosten van een orthodontische behandeling zijn afhankelijk van het soort behandeling. Per behandelingsmogelijkheid krijgt u desgewenst een kostenraming mee (onze prijsoffertes zijn een totaalpakket zodat er zelden onverwachte extra kosten zijn). Tandartsendorp werkt hiervoor steeds met gespreide betalingen (systeem met voorschot).
De verplichte ziekteverzekering (RIZIV) voorziet in gedeeltelijke terugbetaling van orthodontie bij kinderen. Dit op voorwaarde hiervoor een kennisgeving is geregistreerd voor de 15e verjaardag van het kind. Dit formulier “bijlage 60” wordt door de orthodontist bewaard.
Opgelet: onderbreek zelf nooit een behandeling langer dan 6 maanden of u verliest dit recht op terugbetaling.
Een orthodontische behandeling krijg je slechts 1x terugbetaald!
De meeste ziekenfondsen voorzien bovenop deze wettelijke terugbetaling nog een bijkomende premie. Informeer u hierover bij uw ziekenfonds.
De verplichte ziekteverzekering (RIZIV) voorziet echter niet in de terugbetaling van orthodontie bij volwassenen, ook al hebben ze voorheen geen orthodontische behandeling doorlopen. Sommige ziekenfondsen geven echter wel een kleine tegemoetkoming aan hun volwassen leden. Infomeer u hierover bij uw ziekenfonds.
Ook via aanvullende (privé) verzekeringen zijn er terugbetalingsmodaliteiten mogelijk. Hier gaat het over een contract tussen een verzekeringsinstelling en de verzekernemer. U dient zich hierover zelf te informeren bij uw mogelijke verzekering (bv. DKV, Allianz, etc.).
Inzake 'vroege orthodontie' (tot 9 jaar) wordt er ook een terugbetalingsforfait voorzien, doch dit vergt specifieke vereisten en aanvraagformulieren.
Zijn de verkregen veranderingen stabiel?
Mits retentie zal het resultaat quasi niet veranderen. Orthodontie dient een investering voor je leven te zijn. Ondertussen is er geen twijfel dat retentie voor iedereen noodzakelijk is. Het type retentie kan wel verschillend zijn en dit dient definitief beslist naar het einde van de behandeling toe.
Moet ik mijn normale halfjaarlijkse controles bij de tandarts blijven volgen?
Natuurlijk, het is van essentieel belang dat de halfjaarlijkse controles bij de huistandarts worden verdergezet. Dit om tijdig gaatjes op te sporen en eventueel om fluoride/sealing/poetsinstructies te krijgen. De orthodontist zorgt enkel voor de wijziging in de stand van de tanden.
Is fluoride belangrijk?
Ja. Fluoride (vaak ten onrechte ‘fluor’ genoemd) is een essentiële stof voor het 'sterk houden' van het gebit. Het beschermt het glazuur tegen de zuuraanvallen van de bacteriën in de tandplaque. De bacteriën leven van suikers en scheiden melkzuur af. Dit melkzuur onttrekt kalk (calcium) aan het glazuur. Zo ontstaan eerst witte vlekken, daarna gaatjes. Poetsen met een fluoridetandpasta is uitermate belangrijk. Tijdens de orthodontische behandeling is het ook verstandig om aanvullend te spoelen met een fluoride-spoelmiddel (zonder alcohol). Fluoride zorgt ook voor de remineralisatie (lees : herstel) van het tandglazuur.
Wat is tanderosie?
Tanderosie is de aantasting van het glazuur door de inwerking van zuren. Gaatjes ontstaan door de combinatie van suikers en bacteriën, maar tanderosie kan in een schoon gebit ontstaan door de inwerking van zuren uit het voedsel of uit frisdranken. Deze zuren lossen een klein laagje van het glazuur op. Wees dus voorzichtig met zure dranken, zoals vruchtensap, coca-cola, energiedrankjes of ice tea! Geef het speeksel kans om de aantasting door zuren te herstellen door een uur na het drinken van zure dranken NIET de tanden te poetsen. Dit klinkt vreemd, maar het poetsen verwijdert anders het door de zuren, zacht gemaakte laagjes glazuur voorgoed. Het speeksel zal anders het glazuur proberen te herstellen (=remineralisatie). De veiligste dorstlesser blijft nog steeds : veel water drinken!
Kun je gemakkelijker gaatjes of verkleuringen krijgen door een beugel?
Nee, maar een beugel creërt wel meer houvast voor voedsel- en plaqueresten. Een goede mondhygiëne is dus van cruciaal belang. Door goed en voldoende te poetsen kan je voorkomen dat plaque het oppervlak van je tand aantast en hierdoor gaatjes of verkleuringen kan veroorzaken. Het is echter wel iets lastiger om goed te poetsen met de beugel of brackets (blokjes). Met een orthodontische tandenborstel en kleine ragertjes (interdentale borstels) kan je het allemaal wat gemakkelijker maken. Ook spoelen met een fluoride mondspoelmiddel (zonder alcohol!) kan bijkomende ondersteuning verlenen. Zie ook 'Poetsadvies bij orthodontie'.
Kan ik nog sporten?
Met de meeste beugels is sporten geen probleem. Losse beugels of buitenbeugels worden best wel uitgelaten tijdens contactsporten (bv. Judo) en meer intensieve activiteiten.
Beïnvloedt het mijn spraak?
Afhankelijk van het soort apparatuur zal soms een lichte spraakmoeilijkheid optreden. Meestal vermindert dit door gewenning al na enkele dagen.
Kan het invloed hebben bij gebruik van muziekinstrumenten?
Een muziekinstrument blijft mogelijk maar meestal is er een adaptatieperiode van circa 2 à 3 weken.
Kun je met een beugel alles eten en drinken?
De blokjes worden op de tanden bevestigd met een lijm die zo ontworpen is dat ze gemakkelijk aan het einde van de behandeling verwijderd kunnen worden. Om te voorkomen dat dit gebeurt tijdens de behandeling, zal je voorzichtig moeten zijn met harde en plakkerige dingen. Kleverige snoep (chocotof, frutella, nougat) vermijden! Hard voedsel snij je in kleinere stukken. Fruit met grote pit of steen maak je eerst los (vb nectarines, olijven,…) Vlees niet eten aan het bot maar los maken (vb ribbetjes, kippebillen,…). Je mag alles drinken maar beperk suikerrijke of zure dranken: vooral frisdranken (cola, limonade, etc.), energiedrankjes en vers fruitsap kunnen voor ontkalkingsvlekken op de tanden zorgen (richtlijn : maximaal 1 glas/dag).
Mag je een vaste beugel poetsen met een elektrische tandenborstel?
Ja, dat is geen enkel probleem. Elektrisch poetsen met de moderne elektrische tandenborstels blijkt veilig en effectief. Soms zelfs efficiënter dan poetsen met een gewone tandenborstel. Er moet wel op gelet worden dat alle tanden en kiezen goed gepoetst worden. Dit geldt voor beide soorten tandenborstels, elektrisch of manueel. Je hoeft niet bang te zijn dat je de brackets/blokjes van de tanden af poetst. Er bestaan specifieke ortho tandenborstels / opzetstukken voor elektrische tandenborstels.
Moet een buitenbeugel ook overdag gedragen worden?
Meestal niet. Wij opteren om buitenbeugels veelal 14 uren per etmaal te dragen. Dat komt er op neer dat de buitenbeugel na schooltijd in moet, even weer uit mag tijdens de maaltijd en daarna gedurende de hele nacht gedragen moet worden. Doch, elke behandeling is natuurlijk verschillend en vergt ook andere middelen.
Doet de beugel pijn?
- Aan de wangen en aan de tong. De blokjes kunnen de eerste dagen na het plaatsen van het apparaat wat scherp aanvoelen. Je kan soms zelfs wondjes aan de wang of tong krijgen.Meestal is dit na enkele dagen beter omdat je wangen eraan wennen. Je krijgt een soort was mee om op het storende stukje te duwen zodat het wondje aan je wang of tong sneller kan genezen. Eventueel kan je ook een pijnstillende gel of silicone gebruiken (verkrijgbaar bij de apotheek).
- Aan je tanden. In het begin van een behandeling kunnen de tanden overgevoelig worden en een beetje 'los' gaan staan. Dit is normaal en verdwijnt meestal weer vlug (na 3 à 4 dagen). Er kan ook spanning voelbaar zijn na elke controle. Als je veel last hebt is een pijnstiller de eerste dagen aangewezen (eerste lijn = paracetamol (perdolan, dafalgan))
Wat moet ik doen als iets aan mijn beugel kapot is of als iets loskomt?
Dat kan gebeuren. Er kan altijd wel wat stuk gaan, je gebruikt tenslotte je mond de hele dag. Gebeurt dit tijdens de werkweek: de praktijk bellen om een reparatieafspraak maken of advies in te winnen. Gebeurt dit tijdens het weekend : volg hieronder een paar tips om het ongemak te verhelpen. In absoluut dringende gevallen is er steeds een wachtdienst tussen 9u en 18u.
Problemen met een uitneembare (losse) beugel?
- Uitneembare beugel stuk maar je kan hem nog altijd dragen zonder pijn: blijven dragen
- Uitneembare beugel stuk en pijnlijk: niet meer dragen vooraleer reparatie is doorgevoerd
- Blaar in mond: beugel alleen ’s nachts dragen
Zo spoedig mogelijk na het weekend de praktijk bellen voor advies en eventueel reparatieafspraak om je ongemak te verhelpen.
Problemen met een vaste beugel (blokjes)?
- Losse draad: probeer hem terug te krijgen in het ringetje of duw hem met een wattenstaafje tot tegen de tanden zodat hij niet meer stoort. Lukt dat niet, knip het dan af met een nagelschaartje zodat je er geen last meer van hebt.
- Losse bracket: haal het elastiekje van het slotje en rol het slotje onder de draad uit. Heb je er echter geen hinder van, laat het simpelweg zitten.
- Elastiekje eraf: niets doen, beetje voorzichtig eten.
- Losse baar: (draadje achter de tanden) laten zitten eventueel het scherpe weghalen
- Scherp stukje: met een vochtig wattenstaafje kan je het scherpe stukje tegen je tand of blokje proberen wegduwen. Uiteraard mag je altijd een stukje was op het storende deel duwen.
Zo spoedig mogelijk na het weekend de praktijk bellen voor advies en eventueel reparatieafspraak om je ongemak te verhelpen.
Wat moet ik doen als mijn elastiekjes ('rekkers') bijna op zijn?
Zo snel als mogelijk langs de praktijk gaan om een nieuw zakje te komen halen. Bel even vooraf zodat we het reeds voor je kunnen klaarleggen. Dus best niet stoppen met dragen van elastieken. Kom je op controle dan kan je altijd extra elastiekjes vragen om voldoende voorraad te hebben.